خودرهاگران: گرایش مذهبی معلول است یا علت؟

  1. بسیاری مذهب را عامل اصلی انفعال مردم در مقابل رژیم می دانند. باید دید آیا گرایش به مذهب باعث انفعال است و یا انفعال باعث گرایش به مذهب.
  2. می توان مذهب را به عنوان علت کنار آمدن مردم با ظلم و ستم دید، اما هم چنین می توان مسئولیت گریزی مردم برای مقابله با ستم سالاری را دلیل تمایل آنها به مذهب دانست.
  3. گرایش مذهبی معلول است یا علت؟ تشخیص این امر برای تعیین استراتژی مبارزه با استبداد بسیار مهم است. تشخیص نادرست سبب می شود که وقت و انرژی را روی معلول بگذاریم در حالی که علت دست نخورده باقی می ماند.
  4. به نظر می رسد که مردم چون مذهبی هستند با فقر کنار نمی آیند، بلکه چون فقیرند با مذهب خو می گیرند. ریشه ی مادی پدیده فقر است، فقر مادی برای قابل تحمل بودن فقر معنوی را که پناه آوردن به مذهب است با خود پدید می آورد. تا زمانی که فقر مادی ادامه دارد نمی توان فقر معنوی فقیر را بر طرف کرد. درک رابطه ی علت و معلولی میان این دو لازم است. هر چند که در ادامه ی کار فقر معنوی سبب تداوم فقر مادی می شود.
  5. سازمان خودرهاگران بر این باور است که گرایش مذهبی مردم ایران ناشی از فقر زدگی و خفقان و استبداد است. در نبود فضای آزاد، رفاه و آینده، انسان ها دچار روان پریشی شدید می شوند که چاره ای جز یافتن یک گریزگاه ندارد. برخی به مواد مخدر و الکل روی می آورند و بعضی به مذهب. مذهب کارکرد مخدر را برای توده های به فقر کشیده و سرکوب شده بازی می کند. ایمان و اعتقاد مذهبی مردمی این چنین به مذهب ریشه داری نیست و با تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی یک تغییر مهم فرهنگی در این عرصه روی خواهد داد.