درباره ی الگوی تشکیلاتی سازمان خودرهاگران

درباره ی الگوی تشکیلاتی سازمان خودرهاگران

29 مهر 1390

درباره ی الگوی تشکیلاتی سازمان خودرهاگران

سازمان خودرهاگران در دی ماه 1388 به عنوان یک تشکل سیاسی و فرهنگی کار خود را آغاز کرد. بنیان های فکری سازمان خودرهاگران دو چیز است: انسان مداری به عنوان زیر بنای فکری و اخلاقی و قدرت اجتماعی به عنوان مسیر ابزار تغییر ساختاری در جامعه ی ایران.

هدف سازمان از همان ابتدا این بود که این دو اندیشه را در میان ایرانیان مطرح سازد. یکی این که انسان برتر از هر چیز دیگری است، برتر از خدا، شاه، میهن، طبقه، تاریخ، حزب، ایدئولوژی وغیره و دیگر این که، برای ایجاد تغییر بنیادین در ایران می بایست قدرت مردم به طور سازمان یافته درآید. یعنی ضد قدرت شکل گیرد. امری که تعادل انسانی و ساختاری جامعه را باعث می شود.

برای بنیانگذاران سازمان از همان ابتدا روشن بود که هدف از بنا نهادن این تشکیلات، بردن این دو اندیشه به میان مردم و توضیح و تبلیغ آن بود. در طول مدتی که فعالیت می کنیم برخی هموطنان جذب افکار تولید شده توسط سازمان خودرهاگران شدند و برای همکاری اعلام آمادگی کردند. ما از همان ابتدا نیاز به همکاری ایرانیان در سه زمینه داشتیم: تولید محتوا، تبلیغ محتوا، حمایت مالی.

این همکاری به هر شکل که خود فرد بخواهد صورت می گیرد و هیچ قاعده ای به عنوان نوع و سیستم کار به فرد تحمیل نمی شود، هر چند که پیشنهاد و توصیه و راهنمایی موجود است. یک نوع همکاری باز و آزاد. هر کس که بخواهد بنویسد می تواند مطالبی که در راستای انسان مداری و قدرت اجتماعی باشد را بنویسد و برای ما بفرستد. در صورت تایید، این مطالب منتشر می شود. هر کس بخواهد می تواند روی اینترنت یا از طرق دیگر، تولیدات سازمان خودرهاگران را میان ایرانیان مطرح سازد. و در نهایت، هر هموطنی که مایل باشد می تواند به سازمان کمک مالی برساند. برای انجام این سه کار، تشکیلات خاصی وجود ندارد و هر کس می تواند به فراخور وقت و علاقه ی خود در این زمینه ها کار کند. سیستم کاری ما بر مبنای روابط آزاد و داوطلبانه ی فردی است.

آیا این به آن معنی است که ما نمی خواهیم هرگز تشکیلاتی با عضو و کادر داشته باشیم؟ خیر، ما می دانیم که در یک مقطع از رشد کمی و کیفی فعالیت های خود نیاز به ساختن تشکیلات داریم. این نیاز را از قبل شناسایی کرده ایم و آن را به صورت مدون درآورده ایم. در جزوه ای که در خرداد 1390 منتشر شد ما به این پرسش پاسخ داده و اعلام کردیم که ایجاد این نوع تشکیلات در دستور کار ما قرار دارد. هر زمان که سازمان احساس کند شرایط برای ایجاد این تشکیلات آماده است و آمادگی برای آن به وجود آمده است اقدام به ایجاد این تشکیلات خواهد کرد. اما ما از همان ابتدا بر این باور بودیم که برای داشتن یک تشکل به معنای واقعی کلمه دمکراتیک باید در ایران و با برخورداری از آزادی باشیم. ما به امکان ایجاد یک تشکل که بتواند در خارج از کشور به معنای واقعی کلمه بر اساس گردش دمکراتیک مسئولیت ها باشد باور نداریم. بخصوص زمانی که قرار است بخشی از نیروها در داخل ایران و تحت فشارهای امنیتی باشند و بخشی در بیرون. بنابراین فعلا تصمیم نداریم که ساختار تشکیلاتی توضیح داده شده در جزوه ی خرداد 1390 را به مورد اجرا درآوریم. [1]

به همین خاطر، علیرغم پیشنهاد و تاکید برخی از هموطنان، سازمان خودرهاگران تشکیلاتی که افراد را برای انجام این سه کار به طور متمرکز و هدایت شده سازماندهی کند ندارد. از همان ابتدا ما به دنبال آن نبودیم که یک فرد، که می خواهد با ما همکاری کند، در قالب مشخص و تعریف شده ای این کار را انجام دهد. ما می خواستیم که فرد آزادی عمل کامل داشته باشد تا آن گونه که مایل است در این سه زمینه فعالیت کند. آیا این روش نامناسب است؟ شاید، اما کسانی که سازمان را بنیان گذاشتند این روش را بهتر دانستند و به آن عمل کردند. دست آورد این روش تا اینجا برای مجموع کار سازمان قابل قبول و رضایت بخش بوده است.

برخی از هموطنان که این روش کاری را نمی پسندیدند به ما توصیه می کردند که برای فعالیت و همکاری با سازمان بهتر است تشکیلات به وجود آید، روابط تعریف شود، آیین نامه تدوین شود، مسئولیت ها معین شود، گزارش کاری درخواست شود و غیره. همه این پیشنهادات به طور نظری هیچ ایرادی ندارند و در یک کادر تشکیلاتی کلاسیک بسیار هم خوب است. اما سازمان ما تصمیم ندارد از آن پیروی کند. زیرا ما می خواهیم یک شکل جدید از کار جمعی را تجربه کنیم. در این روش کاری فرد آزاد است که در سه عرصه ی تولید محتوا، توزیع محتوا و حمایت مالی آن گونه که خود می خواهد عمل کند، نه آن گونه که سازمان از او بخواهد.

بعضی از هموطنان می گویند: «مگر شما سازمان سیاسی نیستید؟ پس چرا تشکیلات به وجود نمی آورید؟ چرا عضو نمی گیرید و کادر تربیت نمی کنید؟ چرا هسته و سلول و شبکه و کمیته مرکزی درست نمی کنید؟ چرا رهبری به وجود نمی آورید؟» پاسخ ما روشن است: ما این کارها را نمی کنیم زیرا به دنبال این نیستیم که همانند یک سازمان سیاسی کلاسیک عمل کنیم. ما می خواهیم این دو اندیشه ی خود را ( انسان مداری و قدرت اجتماعی) مطرح کنیم و برای این کار به یک دستگاه تشکیلاتی پیچیده نیاز نداریم.

ما از همان ابتدا سیر حرکت درازمدت خود را این گونه توصیف کردیم:

• طرح اندیشه ی انسان مداری و قدرت اجتماعی
• پخش و گسترده ساختن اندیشه های فوق برای ایجاد یک جریان فکری
• تبدیل جریان فکری به جریان اجتماعی
• بیرون آمدن سازمان ها و کنشگران سیاسی از دل این جریان اجتماعی.

ما بر این موضوع آگاه بودیم که این روند می تواند چندین سال و بلکه چند ده سال وقت بگیرد. چون کار ریشه ای است و زیرساخت های فکری و فرهنگی می خواهد. ساختن سازمان سیاسی و تشکیلات، مربوط به فاز آخر این فرایند است که در آینده بروز خواهد کرد. ما هنوز در فاز نخست این فرایند هستیم و چند سال تا فاز نهایی فاصله داریم:

• نخست می بایست فکر انسان مداری و سازماندهی قدرت مردم از پایین، مطرح شود،
• بعد باید گسترش یابد تا تبدیل به یک جریان فکری شود،
•  سپس باید ابعاد اجتماعی بیابد و تبدیل به یک جریان اجتماعی شود،
• در نهایت، عده ای با الهام از این فکرهای اجتماعی شده و جا افتاده میان قشرهای مختلف مردم، اقدام به کنشگری سیاسی به صورت فردی و سازمانی کنند. (ایجاد انجمن، اتحادیه ها، شبکه ها، سازمان ها و احزاب سیاسی).

ما از ابتدای کار خود در دی 1388 تا امروز، خود را در فاز طرح اندیشه ی انسان مداری و قدرت اجتماعی می دانیم. یعنی بعد از تقریبا دو سال فعالیت، هنوز از کار طرح اندیشه فراتر نرفته ایم. برای این منظور نیز نیاز داریم به 1) تولید محتوا 2) توزیع محتوا و 3) امکانات مادی. به نظر ما انجام این کارها نیاز به فعالیت افراد علاقمند دارد، نیاز به تشکیلات سازمانی به معنای سنتی ندارد. به همین دلیل از همان ابتدا در معرفی سازمان خودرهاگران گفتیم که از حیث کار تشکیلاتی، سازمان خودرهاگران یک تشکل باز است، یعنی عضو ندارد، کادر ندارد، رهبر و رهبری ندارد، پرسش و گزارش دهی ندارد، سلسله مراتب ندارد. یک سری تولیدات دارد که به طور آزاد در اختیار همه است و هرکس می تواند آنها را ترویج کند و یا بکار بندد.

این الگوی کاری باز که مسئولیت و برنامه ریزی فعالیت را به خود فرد واگذار می کرد سبب شد که دهها نفر از کسانی که می خواستند با ما کار کنند نتوانستند، چرا که آنها می خواستند در دل یک تشکیلات به معنای سنتی کار کنند. یعنی مسئول و تحت امر داشته باشند، مسئولیت ها تعریف شده باشد و روابط سلسله مراتبی معلوم باشد. اما ما هیچکدام از این ها را نداشتیم. ما می گفتیم که سه کار بیشتر نداریم: تولید محتوا، توزیع محتوا و حمایت مالی. به هر شکل که می خواهید این کارها را به عنوان ابتکار مشارکتی و وظیفه ی شهروندی خود انجام دهید، اما نه به عنوان «عضو سازمان خودرهاگران»، زیرا ما فعلا عضو و عضو گیری نداریم.

درعین حال، این الگوی باز و افقی عده ای را به خود جذب کرد و این افراد در طول نزدیک به دو سال گذشته براساس میل و توان خود در این سه عرصه به ما یاری رسانده اند. برخی برای ما محتوا تهیه می کنند، بعضی محتوا را پخش می کنند و تعدادی از هموطنان نیز از ما حمایت مالی می کنند. این روند تا زمانی که ضرورت های دیگری مطرح باشد ادامه می یابد. یعنی سازمان خودرهاگران در مرحله کنونی از راه درازمدت خود، که طرح دو اندیشه انسان مداری و قدرت اجتماعی است، به فکر ایجاد تشکیلات در شکل و معنای سنتی خود نیست و به داشتن شبکه از همیاران داوطلب اکتفاء می کند.

برخورد ما با موضوع تشکیلات اما مانع از آن نیست که ما هموطنان خود را تشویق می کنیم که در محل کار و زندگی خود، جایی که می توانند در ارتباط مستقیم و رودرو با سایرین باشند، اقدام به ایجاد جمع های شهروندی سازمان یافته کرده و فعالیت کنند. اما ما در سازمان خودرهاگران در این کار دخالتی نداشته و نداریم. ما سفارش می کنیم که در داخل و خارج از کشور، واحدهای اجتماعی خودکفا شکل بگیرد و کار جمعی و سازمان یافته در راه آزادی و دمکراسی بکنند. مشارکت سازمان یافته را تمرین کنند و از منافع خود دفاع کنند. ما به عنوان سازمان خودرهاگران به دنبال تشویق شهروندان به این کار و آموزش آن هستیم و نه اجرای آن.

هموطنانی که می خواهند با ما همکاری کنند می توانند، هر موقع مایل هستند، برای ما تولیدات محتوایی بفرستند، مطالب ما را به دیگران ارائه دهند و حمایت های مالی برای کار جذب کنند. این کار را به هر شکل که می خواهند انجام دهند. قاعده و قالبی برای این کار از جانب ما ارائه نمی شود. تنها محدودیت حق انتشار یا عدم انتشار مطالب فرستاده شده است که ما برای خود محفوظ می داریم.

پس روش کاری ما روش باز و داوطلبانه است که مدیریت کاری و زمانی آن در اختیار خود فرد است. سازمان چیزی را یا کاری را به کسی دیکته نمی کند.

در پایان برخی از اسلایدهای یکی از سندهایی را که ماه ها در قالب جلسات پالتاکی، برای معرفی سازمان خودرهاگران، مورد استفاده قرار می دادیم می آوریم. این سند مربوط به تیر 1389 است.

در سند اول می بینیم که کار درازمدت رهایی جامعه ایران از مراحل استراتژیکی عبور می کند که ما هنوز در مرحله ی نخست آن، یعنی آگاه سازی و بعد برای یک اقلیت آگاه، در مرحله ی دوم، در چارچوب کار خودسازماندهی هستیم. کار ما در این دو گام نخست، آگاه سازی و آموزش سازماندهی است، نه به وجود آوردن یک حزب یا سازمان سیاسی بزرگ با تشکیلات چندهزار نفری.

 فعالیت سازمان خودرهاگران در قالب یک شبکه ارتباطاتی آزاد و باز است که باید دو اندیشه انسان مداری و قدرت اجتماعی را مطرح سازد. در اسلاید زیر نیازهای چنین شبکه ای را می بینیم: نیروی انسانی در اینجا یعنی کسانی که محتوای تولید شده ی سازمان را توزیع می کنند، محتوا، یعنی تولیدات نوشتاری و گفتاری و ویدئویی برای ترویج دو اندیشه انسان مداری و قدرت اجتماعی و پشتوانه مالی نیز  به تامین هزینه های این فعالیت ها باز می گردد.

 فرهنگ، شیوه و روش کار ما چگونه است؟ این اسلاید خصوصیات آن را بیان می کند. در این اسلاید می بینیم که پرهیز ما از رفتن به سمت ساختن تشکیلات به معنای سنتی به وضوح گفته شده است:

اسلاید زیر نشان می دهد که ما تشکیلات سنتی نیستیم که بخواهیم عضو بگیریم و عضو را به کادر تبدیل کنیم:

اسلاید زیر نشان می دهد که ما تاکید داشته و داریم که هرکس براساس علاقه و تخصص خود انتخاب کند که از میان سه کار محتوایی، تبلیغاتی و مالی کدام را می خواهد انجام دهد و براساس آن عمل کند. کسی هم بالاسر وی نیست.

نتیجه گیری:

سازمان خودرهاگران تشکلی است سیاسی و فرهنگی که می خواهد دو فکر انسان مداری و قدرت سازمان یافته ی مردم را در میان ایرانیان مطرح کند. برای این منظور نیاز داریم به محتوا، تبلیغ و امکانات مادی. هر شهروندی می تواند به فراخور وقت و علاقه ی خود در این زمینه ها کار کند. سازمان خودرهاگران برای این منظور تشکیلاتی که نوع و شکل کار را دیکته کند ندارد. بدیهی است که پس از این که این دو فکر بنیادین به درون جامعه رفت، جا افتاد و کنشگران و تشکل های سیاسی خود را به وجود آورد بحث سازماندهی تشکیلاتی نیروها مطرح است. تا آن مرحله نیاز داریم به کار آزاد و باز تبلیغاتی. این امکان هست که در ادامه ی فعالیت خود، در آینده، سازمان خودرهاگران اقدام به ایجاد تشکیلاتی معمول برای خویش کند. پیش بینی های نظری در این مورد صورت گرفته و منتشر شده است. شرایط متحول آینده تعیین خواهد کرد که چه زمانی دست به این کار خواهیم زد. تا آن زمان، الگوی باز و داوطلبانه تشریح شده در نوشته ی حاضر دنبال خواهد شد.

**

---