سازماندهی در قیام سوریه
(تجربه ها و آموزش ها)
کمیته نافرمانی مدنی سازمان خودرهاگران
هیچ قیامی بدون سازماندهی به نتیجه نمی رسد. سازماندهی نه بخش اختیاری جنبش که قسمت اجباری آن است. بنابراین باید به طور جدی به آن پرداخت. نگاهی به تجربه سوریه می تواند برای کنشگران ایرانی مفید باشد.
**
—-
قیام مردم سوریه از شش ماه نیز گذشت. تعداد کشته شدگان بالغ بر 3 هزار نفر شده است. رژیم بشار اسد برای سرکوب آنان به تانک و توپخانه متوسل شد. اما جنبش قدرتمندتر از گذشته ادامه دارد.
با آغاز قیام از نیمه ماه مارس سال 2011 بخشی از مردم سوریه بلافاصله رو به سازماندهی و ایجاد گروه های کاری آوردند. خواست مشترک همه ی این گروه ها انتقال قدرت از رژیم استبدادی کنونی به یک نظام دمکراتیک می باشد.
همزمان با فعالیت های میدانی کنشگران سوری در محل یک شبکه ی مجازی بر روی اینترنت تشکیل شده است تا بتواند مرزهای سانسور دولت مستبد سوریه را دور بزند و در کار اطلاع رسانی و خبر رسانی فعال باشد.
مهمترین بخش قیام مردم سوریه شبکه ای از کنشگران است به اسم «کمیته های محلی هماهنگ کننده اعتراض ها». این شبکه یکی از فعالترین قسمت های بدنه ی سازمان یافته ی جنبش است. این شبکه نخست در برخی از استان ها و توسط گروه های چند نفره برای هماهنگی اعتراضات محلی تاسیس شد و به تدریج گسترش پیدا کرد. سوری ها در یافتند تا در یک محل یک کمیته هماهنگ کننده وجود نداشته باشد مردم به صورت خودجوش و تصادفی به خیابان نخواهند آمد، یا اگر بیایند یک بار است و نه در طول ماه ها و ماه ها. پس در هر محله و منطقه ای «کمیته های محلی هماهنگ کننده ی اعتراض ها» را درست کردند. این کمیته ها در همه استان های سوریه موجود هستند. آنها همدیگر را به تدریج پیدا کرده و فعالیت های خود را به صورت هماهنگ درمی آورند. در این کمیته ها شاهد حضور کنشگران در محل، خبرنگاران، حقوقدانان و نویسندگان از بیشتر شهرهای سوریه هستیم.
حضور تعداد قابل توجهی خبرنگار و روزنامه نگار و نیز شخصیت های حقوقی و مدافعان حقوق بشر در این کمیته های محلی سبب شده است که اطلاع رسانی در مورد جنبش به خوبی صورت گیرد. این کمیته های محلی هماهنگ کننده مجهز به یک «دفتر نمایندگان مناطق» هستند. در هر منطقه ای یک نماینده هست که آن منطقه را نمایندگی می کند. به همین ترتیب این کمیته ها مجهز به دفاتر هماهنگی خارجی هم هستند که به مثابه سخنگوی جنبش رسانه ها و یا نهادهای بین المللی را از آن چه در کشور می گذرد با خبر می سازند.
این شبکه هم چنین به یک دفتر مشاوره نیز مجهز است که در آن شخصیت های اپوزیسیون، روشنفکران و نیز نویسندگان از طیف های مختلف حضور دارند و در باره ی فعالیت های کمیته های محلی هماهنگ کننده نظرات مشورتی می دهند.
یکی از کارهای مهم دفتر اطلاع رسانی تماس مداوم با نمایندگان منطقه هاست تا بتواند اطلاعات دقیق در مورد آن چه در صحنه می گذرد به دست آورده و آنها را پس از رسیدگی و اطمینان منتشر سازد. این دفتر اخبار را مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد که با اطمینان اطلاع رسانی شود. اطلاعات وارسی شده از طریق وسایل ارتباطی مختلف از جمله فیسبوک و نیز توسط سخنگویانی که با رسانه ها در تماس هستند انتشار می یابد.
اما بخش اصلی کار شبکه «کمیته های محلی هماهنگ کننده ی اعتراض ها» در صحنه ی مبارزات است. این کمیته ها چند وظیفه ی اصلی را بر عهده دارند:
- هماهنگی مسیر اعتراض ها و تظاهرات
- آماده سازی پلاکاردها و پوسترها
- تعیین یک نام مشترک برای هر جمعه اعتراضی
- تامین و رساندن آب و خوراک به اعتصاب کنندگان
- فراهم کردن خدمات پزشکی لازم در محل برای زخمی شدگان در صحنه ی اعتراضات
- دعوت و تشویق گروه های صنفی مختلف مانند معلمان، وکیلان، پزشکان و غیره برای پیوستن به جنبش
- اطلاع رسانی از طریق دیوار نویسی و پخش اعلامیه و نصب پوستر و غیره
- تهیه فیلم و عکس از تظاهرات و درگیری ها در صحنه برای ارسال جهت انتشار
- تهیه فهرستی از نام و مشخصات کشته شدگان جنبش
- تهیه فهرستی از نام دستگیر شدگان و نا پدیدشدگان
در ماه اکتبر زمانی که مخالفان رژیم در استانبول برای تشکیل یک شورای ملی انتقالی گردهم آمدند در نهایت اعلام شد که «مذاکرات خود را با کمیته هماهنگی انقلاب که یک تشکیلات با تجربه برای اداره تظاهرات داخل سوریه است آغاز نموده اند. در صورت توافق شورای ملی سوریه و کمیته هماهنگی، این شورا 75 درصد از مخالفان را در زیر چتر خود سازماندهی خواهد کرد و از نظر قانونی از صلاحیت نمایندگی مخالفان برخوردار خواهد شد.» [1]
این رقم به خوبی گستردگی و پوشش مخالفان را توسط این کمیته متذکر می شود. به عبارت دیگر بحث بر سر یک شبکه مجازی و یا محدود نیست، بلکه «کمیته هماهنگی واحدهای محلی» یک واقعیت مادی در خدمت جنبش است.
از این تجربه ی سوریه می توان درس های ارزشمندی را بیرون کشید:
1) جنبش ها و قیام ها به طور تصادفی بروز نمی کنند، اگر هم کنند، مانند جنبش سبز، ره به جایی نمی برند.
2) تا وقتی واحدهای سازمان یافته در محله ها نباشد امکان تداوم بخشیدن و ملی کردن اعتراضات نخواهد بود.
3) اینترنت و فیسبوک زمانی موثر است که به طور عملی در صحنه ی واحدهای محلی در حال کار هستند و اینترنت به عنوان ابزار هماهنگی میان آنها عمل می کند.
4) وقتی سازماندهی محلی روی داد می توان با اتکاء به آن یک جنبش را آغاز کرد، ادامه داد، هدایت کرد و به نتیجه رساند.
5) تا قبل از تشکیل این شکبه های محلی و تا پیش از آن که عمل کنند و تثبیت شوند تشکیل یک جایگزین در خارج از کشور و اعلام آن فایده ی عملی در برندارد.
6) زمان درست و مناسب برای تشکیل و فعال شدن یک نیروی جایگزین زمانی است که شبکه های محلی شکل گرفته و عمل می کند و با اتکاء بر آنها می توان اقدام به تشکیل آلترناتیو با پشتوانه ی اجرایی نمود.
با اتکاء به این تجارب، سازمان خودرهاگران از همه کنشگران داخل کشور می خواهد که ارجحیت کاری خود را بر روی «خودسازماندهی» در محل بگذارند و با تشکیل واحدهای محلی در دانشگاه و کارخانه و مدرسه و اداره و محله های زندگی خود، حداقلی از کار سازمان یافته جمعی و به تدریج شبکه سازی را شکل دهند. آموزش ها برای این منظور موجود است و بخصوص از این وبسایت دیدن کنید: www.sazmadenehi.org
منابع :
http://www.alarabiya.net/articles/2011/07/31/160250.html
http://www.afghannews.tv/Dari/1390/Mezan/9/Mukhalefan_beshar.html
[1] http://www.afghannews.tv/Dari/1390/Mezan/9/Mukhalefan_beshar.html