مبانی ابتدایی انسان مداری

مبانی ابتدایی انسان مداری

کاری از دفتر تولید سازمان خودرهاگران

گسترش انسان مداری در ایران

• پس از قرن ها استبدادگرایی خشن و ضدبشری، کشور ما در حالی که سخت ترین و سیاه ترین روزهای عمر خویش را می گذارند شاهد ظهور یک پدیده ی بی مانند است: گسترش انسان مداری در سطوح خرد جامعه.

این امر می رود که سبب نگرانی نظام ضد انسانی اسلامی حاکم شود. به همین دلیل نیز آنها شروع به اظهار نظر و ابراز وحشت از این امر کرده اند.

علی سرلک، نماینده ولی فقیه، در دانشگاه هنر

“متأسفانه مکتب اومانیسم که مفاهیم بشری را در مرکز توجه و تنها هدف خود قرار می‌دهد و سایر مولفه‌ها را در خدمت انسان می‌انگارد، به عنوان ره‌آورد غرب توانسته در میان بسیاری از جوانان ما رسوخ پیدا کند”.

دستآورد بشری

مکتب انسان مداری، برخلاف آن چه این آخوند می گوید، ره آورد غرب نیست، بلکه حاصل کار فکری بشریت است، زاده ی اراده و اندیشه میلیون ها انسان است که در سراسر تاریخ با تکیه بر ارزش های خالص انسانی نوشته و گفته اند و تلاش کرده اند تا چنین مکتبی پا بگیرد.

بهتر است پایه های ابتدایی این مکتب بشرسالار را بهتر بشناسیم.

نقش  سازمان خودرهاگران به عنوان یک تشکل انسان مدار

• سازمان خودرهاگران مفتخر است که یکی از کوشندگان جریان گسترش انسان مداری در ایران باشد. ما از دی ماه 1388 به این کار به طور منظم و سازمان یافته پرداخته ایم و اینک در آستانه چهارمین سالروز آغاز به کار خود افتخار داریم که تا کنون صدهها مطلب نوشتاری، دیداری و شنیداری در این زمینه تولید کرده ایم .
• این کار به صورت منظم توسط اعضا و هواداران سازمان خودرهاگران به پیش خواهد رفت تا روزی که کشورمان دربرگیرنده ی یک جامعه انسانی شود.

پایه های ابتدایی انسان مداری چیست؟

• در کار حاضر به معرفی مختصر پایه های فکری انسان مداری می پردازیم تا برخی از دیدگاه های این مکتب در راستای روابط انسان با «دیگران»، با «هستی و طبیعیت» و نیز با «حکومت» قدری روشن شود.

انسان گرایی – انسان مداری

Humanism

Human + ism

انسان + گرایی

انسان مداری عبارت است از

فلسفه و اخلاقی که ارزش و عاملیت انسان را مورد تاکید قرار می دهد، چه به صورت فردی و چه به صورت جمعی.

ارزش انسان

انسان برترین ارزش بشریت است.

هیچ چیز برتر از انسان نیست.

نه خدا

نه مذهب

نه شاه

نه میهن

نه پرچم

نه قوم

نه حزب

نه طبقه

نه ایدئولوژی

….

نخست انسان

و بعد هر چیز دیگر

جان و کرامت بشر بالاترین، مهمترین و نخستین موضوعی است که در هر امری باید مورد نظر قرار گیرد.

پایه های فکری

• انسان مسئول همه ی کارهای خویش است.
• انسان تعیین کننده ی سرنوشت خود است.
• هیچ کس بالای سر انسان نیست.
• هیچ چیز نمی تواند انسان را از آن چه می خواهد به طور مطلق بازدارد.
• انسان ارباب و آقا و سرور ندارد. خود، آقا و سرور خویش است.

خدا انسان را آفرید !؟

خیر، انسان خدا را آفرید.

رهنمود‌های  انسان مداری در سه عرصه

• فرد و جامعه
• فرد و دانش
• فرد و حکومت

انسان مداری کاربردی

مکتب انسان مداری یک مکتب عملگراست . رهنمودهای آن نه به طور نظری و انتزاعی بلکه بر اساس راهکارهای مشخص و مادی و کاربردی ساخته شده است. در این قسمت می پردازیم به بررسی رهنمودهای مکتب انسان مداری در پیوند با دیگران، با طبیعت و هستی و نیز با حکومت.

انسان مداری در تعامل با واقعیت ها

انسان  –حکومت (فرد و حکومت)

انسان  –طبیعت (فرد و دانش)

انسان  –سایرین (فرد و جامعه)

سایرین (فرد و جامعه)

• انسان ها خواهان یک زندگی شاد و مطمئن هستند، نه تنها برای خویش برای همه آدم های دیگر. ما خواهان بهترین شانس ها و موقعیت ها و کمترین رنج و مشقت برای تک تک انسان ها هستیم.
• هر انسان بالغ و عاقلی مسئولیت اولیه خوشبختی و رفاه خویش را بر عهده دارد. هر کس می تواند از دیگران تقاضای یاری کند، یا یاری دیگران را بپذیرد یا می تواند در همیاری سایرین شرکت کند. بچه ها باید بیاموزند چگونه مسئول رفتار و اعمال خود باشند.
• با دیگران همان کنید که می خواهید آنها با شما کنند.
• از کشتن و مضروب کردن مردم خودداری کنید مگر آن که برای دفاع از خود ناگزیر باشید.
• به آن چه متعلق به دیگری است احترام بگذار.
• وقتی حقیقت باید بیان شود دروغ نگویید، به قول و قرارهای خود وعده کنید. به طور عمد دیگران را به اشتباه نیاندازید.
• یکی از لذت های زندگی یاری رسانی به کسانی است که به کمک نیاز دارند.
• کودکان باید از هر گونه صدمه ای در امان باشند.
• آموزش بچه ها در مورد نقش آنها در جامعه و حقیقت درباره ی جهان طبیعی برای تامین آینده ی جامعه نیاز است. فرزندان باید در مقابل والدین خود و افراد بالغ مسئول را مورد احترام قرار دهند.
• افراد نباید بر اساس نژاد، ملیت، عقاید یا جنس خود مورد قضاوت قرار گیرند، بلکه بیشتر به واسطه ی اعمال و آن چه کرده اند.
• جامعه مدرن بر پایه ی تقسیم کار است که نیاز به شمار زیادی از حرفه های مرتبط دارد. هر فرد باید یک شغل مورد علاقه ی خود را بیابد و در تولیدگری جامعه شرکت کند.
• روابط جنسی باید بر مبنای توافق دو طرف بالغ باشد. افراد باید در نظر داشته باشند که نتایج احساسی این روابط می تواند افراد را متاثر سازد.

اصول رفتاری و اخلاقی‌ انسان مداری

• دیگران را نه بکشید و نه شکنجه دهید.
• اگر کسی شما را ناراحت کرد یا به اشتباه به شما صدمه ای زد در پی انتقام نباشید، تلاش کنید مورد ناراحتی خود را با او در میان بگذارید، در جستجوی جبران عادلانه باشید و طرف را از انجام عمل مشابه دلسرد کنید.

طبیعت (فرد و دانش)

عقلانیت، تفکر انتقادی و پژوهش گری آزادانه بهترین راه ها برای دستیابی به حقیقت و تصمیم گیری بر اساس آن می باشدو

عقلانیت

عقلانیت (خردورزی) Rationality

• نتیجه گرفتن از عناصر اثبات شده که از طریق روشی منطقی با هم در ارتباط قرار می گیرند.

تفکر انتقادی Critical thinking 

• نوعی از برخورد با موضوعات که اجازه می دهد دریابیم برخی از گزاره ها حقیقیت دارند، برخی حقیقت ندارند و بعضی هم گاه حقیقت دارند و گاه ندارند.

پژوهش گری آزادانه  Free investigation

• نوعی از کنکاش حقیقت که در آن نتیجه ی کار تحت تاثیر عوامل بیرون از موضوع نیست. بلکه به کارگیری روش تحقیق صحیح سبب می شود که واقعیت را آن گونه که هست بشناسیم و به نتیجه ی طبیعی که همان حقیقت موضوع محسوب می شود برسیم.
• هر سنتی را با هر ریشه ای که دارد باید مورد وارسی انتقادی کامل و متوازن قرار داد، لیکن باید به تناسب زمانی که هر سنتی دوام آورده است برای آن احترام قائل شد.
• حقیقت ارزشمند است و این مهم است که به طور مداوم تلاش کنیم تا به آن دست یابیم و فهم خود از آن را بهبود بخشیم.

• علم قدرتمندترین روش برای جستجوی منظم در طبیعت است. جهان طبیعی دارای واقعیت عینی است، اما برخی از مجموعه ها آن قدر پیچیده هستند که بشر برای درک آن به زمان نیاز دارد. (برای برخی صدها و برای بعضی هزاران سال دیگر)
• آثار هنری از فرهنگ های مختلف دارای ارزش هستند زیرا بیانگر تنوع ایده ها و باورهای مردمان می باشند.

حکومت (فرد و حکومت)

• حکومت، مسئولیت و اقتدار مشروعیت یافته برای حفظ زندگی، امنیت و اموال متعلق به افرادی را که تحت قلمرو قانونی خویش دارد بر عهده دارد. حکومت هم چنین وظیفه دارد که وجه قانونی قراردادها را پشتیبانی کند.
• حکومت نمی تواند مجازات های بی رحمانه و غیر معمول بر کسانی که قانون را زیر پا می گذارند اعمال کند.
• حکومت حق جستجو و بازداشت یک فرد یا امول او را بدون یک دلیل مستند که حکایت از جرم داشته باشد ندارد.
• افراد حق دارند که از دادگاه عادلانه برخوردار بوده و مجبور به اتهام زنی به خویش نباشند.
• حکومت باید از مقام مذهبی جدا باشد . (اصل جدایی دین از حکومت)
• افراد حق و مسئولیت دارند که به واسطه حق رای و انتخاب نمایندگان، ایفای نقش به عنوان هیئت منصفه، پرداخت مالیات عادلانه و منطقی و پیشنهاد دهی و اطلاع رسانی به نمایندگان خویش، حکومت را تحت تاثیر قرار دهند.
• افراد حق برخورداری از آزادی بیان و گردهم آیی و انتقادگری و بحث در مورد سیاست های حکومت را دارند.
• حکومت حق داد و ستد و تجارت میان افراد آگاه و موافق برای این کار را ندارد اما می تواند قوانین لازم برای احتراز از نادرستی را تقویت کند.
• افراد حق دارند که از حریم شخصی برخوردار بوده و بدون این که مورد فشار قرار گیرند زندگی کنند.
• حکومت حق دارد با وضع قوانین پاکی محیط زیست را حفظ کند زیرا که بر روی سلامت شهروندان تاثیر می گذارد.
• حفظ تنوع زیست محیطی می تواند برای تندرستی نسل های آینده مهم باشد. حکومت باید مسئولیت محدودی برای سودآوری های کوتاه مدت فردی قائل شود تا این تنوع را حفظ کند.

برای اطلاعات بیشتر

• سازمان خودرهاگران تا به حال صدهها مطلب در زمینه ی انسان مداری و اجزا و کاربردهای آن منتشر کرده است که در وبسایت زیر قابل دسترسی است:

www.khodrahagaran.org