استقرار

فرایند استقرار تدریجی و همزمان سه عنصر آزادی، عدالت اجتماعی و مردمسالاری جز از طریق نیروی سازمان یافته ی مردم ناممکن است. واگذاری این مسئولیت به یک اقلیت که بخواهد اکثریت را نمایندگی کند محکوم کردن این طرح به شکست است. حضور آگاه و سازمان یافته ی مردم ضروری است.

روشنفکر کسی ست که غم دوران دارد و از اینرو باید به مشکل عصر تاریخی خود بپردازد، و در هر دوره این مشکل متفاوت مینماید. مسئله اصلی دوران ما در ایران امروز “گذر از استبداد دینی” ست. مقوله “گذر” در اینجا هم سیاسی و هم فلسفی است و نقد قدرت و دین را توامان در بر می گیرد. همینجاست که جایگاه فیلسوف از روشنفکر جدا می شود. اگر این فاصله وجود نداشت، مارکس نمی گفت: فیلسوفان جهان را تفسیر کردند، حال آنکه باید آنرا تغیر داد! پس روشنفکر نمیتواند تنها مفسر دوران باشد، اگر اینگونه باشد، نقش روشنگری و آگاه سازی اجتماعی نخواهد داشت.