قدرت اجتماعی ویکیلیکس

قدرت اجتماعی ویکیلیکس

نوشته ی : جهانبخش – ایران

ویرایش از دفتر تولید سازمان خودرهاگران

**************************

بی شک غوغای مطبوعاتی ویکیلیکس WikiLeaks.org همچون سونامی خبری چند روز پیش تمام رسانه‌های مطبوعاتی مهم دنیا  را تحت الشعاع  قرار داد به جز رسانه ها ی امریکایی را چرا که یک بار دیگر نا کار آمدی امپراتوری‌های رسانه‌ای در این کشور را به وضوح نشان داده شد . این موضوع در چند دهه آینده در محافل سیاسی و اجتماعی مورد بحث و بر رسی‌ قرار خواهد  داشت. ولی‌ این غوغای مطبوعاتی برای من ایرانی‌ کنشگر چرا قابل اهمیت می تواند باشد؟! اهمیت موضوع برای ما مشاهده، شناخت و آموزش عمل کرد و قدرت نمایی توان جامعه در دموکراسی غرب است در مقابل قدرت سیاسی و نظامی حکومت.

آخرین واقعه مشابه ولی‌ با ابعاد ی کمتر در دهه شصت میلادی انتشار نامه های پنتاگون(Pentagon Papers)  بود . نامه‌های پنتاگون که در سال ۱۹۷۱ منتشر شد، مربوط به مطالعه سری وزارت دفاع آمریکا در مورد جنگ ویتنام بود ) از ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۷ (منتشر کننده این نامه ها، نیو یورک تایمز مدارکی عرضه می کند که  “نشان میدهد، در میان چیز‌های دیگر، دولت جانسون به طور سیستماتیک نه تنها به مردم آمریکا، بلکه به کنگره نیز دروغ‌ می گفته است که از نظر امنیت ملی‌ دارای اهمیت ویژه ایست . این چنین بود که  نیویورک تایمز و دیگر نیروهای اجتماعی، نیرومند‌ترین مرد جهان را مجبور کردند که از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری چشم پوشیده و برای بازنشستگی به مزرعه خود در تگزاس باز گردد.

باری دیگر که قدرت اجتماعی رسانه‌ای در سیاست آمریکا خود نمایی کرد در بر ملا شدن افتضاح واترگیت بود. این حقیقت که بوسیله واشنگتن پست بر ملا شد بار دیگر قدرتمندترین مرد جهان، پرزیدنت نیکسون را پایین کشید.

در مساله ویکیلیکس، اسناد سری از وزارت دفاع آمریکا –نزدیک به ۳۹۰ هزار صفحه از گزارش‌های بعد از عملیات و یا مشاهدات سربازان امریکایی از وقایع و تلفات جانی در عراق بین سال‌های 2004 تا 2010 به بیرون رخنه کرده و  در یک سایت اینترنتی در اختیار عموم گذاشته شده است.

جولیان اسنگ بنیانگذار ویکیلیکس می‌گوید: “هر جنگی با یک دروغ شروع می شود”. مخاطب اصلی‌ ویکیلیکس رسأنه‌های غربی هستند که داستان جنگ عراق را درست بیان نکرده  و یا حقیقت را نگفته اند.

نکته اول اینکه ابعاد تلفات انسانی‌ و کشتار ثبت شده بیش از تعدادیست  که سایت‌هایی مثل سایت‌ “شمارش اجساد عراقی” iraqbodycount.org تا به حال اعلام کرده بودند (۱۰۷ هزار کشته). این اسناد ۱۵ هزار نفر را به تعداد تلفات ثبت شده اضافه می کنند. همچنین این اسناد نشان میدهند که ۶۶ هزار نفر از کشته شدگان افراد غیر نظامی بوده اند.  مسلما تعداد کشته و زخمیها چندین برابر آن چیزی است که تا به حال بر ملا و ثبت شده است .اگر جنگی مشابه در ایران اتفاق بیفتد فاجعه‌ای غیر قابل تصور در انتظار مردم ایران است.

نکته ی دوم اینکه قدرت اجتماعی رسانه‌ها یکی‌ از ارکان اصلی‌ دموکراسی است.  به عبارتی مطبوعات چهارمین رکن سیستم سیاسی در غرب محسوب می شود) بعد از قوه مجریه، قضائیه، و مقننه(

این حق که هر شهروندی که شاهد عمل خلافی در مؤسسات دولتی و یا خصوصی باشد بتواند آن را بدون خطر ازدست دادن سمت خود به مسئولان گزارش کند جزئی از قانون در ایالات متحده در آمده است .

حال اجرای این عرف سیاسی و قانون در چه کیفیتی انجام میشود بحثی‌ طولانی است و بنا به موضع سیاسی افراد در کمپ‌های سیاسی مختلف دیدهای متفاوتی به ما عرضه میشود که می تواند وسیله سنجش دموکراسی و مردم سالاری برای هر یک از ما باشد.

اینگونه مسئولیت اجتماعی برای بر ملا کنندگان whistleblower  آنها بدون هزینه نبوده و بسیاری از آنها با وجود حفاظت‌های قانونی سالها در دادگاه‌ها با ارگان‌های دولتی و نظامی در کشمکش بوده و هستند.

ورای آنچه که نظر من و شما در مورد دموکراسی غرب باشد، آنچه که مسلم است قدرت اجتماعی در رسانه‌ها و ارگان‌های دفاع از حقوق بشر و حقیقت گویی در این جوامع کار کرد خود را نشان داده است. اگر ما ایرانیان به دنبال برقراری دموکراسی در ایران هستیم، بایستی از هم اکنون برای تشکیل و استقرار نهادینه این ارگان‌های اجتماعی کوشا باشیم.