چند نکته در مورد چگونگی برخورد با شرایط بازداشت و بازجویی

در ابتدا باید بگویم که این نوشته صرفا یک تجربه شخصی است و شاید در تمامی موارد صادق نباشد و البته قضاوت نهایی با خواننده است.به هر حال امیدوار هستم که مفید باشد.
هرچند کل تیم بازجویی از بازجو گرفته تا بازپرس و قاضی همه از یک قماش بوده و همه یک هدف را دنبال می کنند،به معنی واقعی کلمه جزو اراذل و اوباش محسوب شده و بویی از انسانیت نبرده اند،که اگر غیر از این بود برای رسیدن به منافع مادی هرچند کلان حاضر به مزدوری برای رژیم قاتلان و دزدان نمی شدند.بنابراین به هیچ وجه شایستگی اعتماد ما را نداشته و در همه حال باید از اعتماد به قول و قرارهایشان خودداری کنیم،از طرف دیگر آنها تمامی ضعفهای انسانی را یکجا در خود جمع دارند و در برخورد با آنها باید از نقاط ضعفشان نهایت استفاده را برای کم کردن فشارشان بر خود ببریم.اکثریتشان درجاتی از اختلالات روانی و شخصیتی را دارند.بسیار ترسو هستند،به گونه ای که به شدت از افشا چهره و نام و مشخصات حقیقی خود در جامعه در هراس هستند و از اینکه این اتفاق روزی بیفتد به شدت مضطرب می شوند.اصلا نباید آنها را افراد با هوش و شجاع و مطمئن به درستی راهشان به حساب بیاوریم.
در برخورد اول معمولا با تندی و عتاب و تهدید و ارعاب برخورد می کنند.در این مرحله بدون آنکه واقعا از تهدیداتشان بترسیم باید وانمود کنیم که ترسیده ایم،در حقیقت باید آنها را به این وسیله فریب بدهیم و آنها را از ادامه فشارها بازداشته و منصرف نماییم،از طرفی در این مرحله نباید خود را واداده و تن به اعتراف و لو دادن اطلاعات و افراد بنماییم.زیرا با صبر و تحمل آنها نیز خسته شده و به سوی یک برنامه پرسش و پاسخ معمولی متمایل می گردند.جملاتی که در مرحله تهدیدات اولیه می گویند معمولا عبارتند از اینکه(مدت زیادی زندانیت میکنیم یا اینکه اگر با ما همکاری نکنی مدت بازداشتت را برای چندین ماه تمدید خواهیم کرد یا اینکه از کار اخراج می شوی یا اینکه از هستی و نیستی ساقطت می کنیم یا از نون خوردن می اندازیمت ویا تهدید به زیر فشار قرار دادن سایر افراد خانواده و دوستان و بستگان و آشنایان می کنند،در حالیکه با بیان جملات کوتاه وانمود می کنیم که از این تهدیدات ترسیده ایم ولی کماکان صبر می کنیم تا مرحله سوال و جوابهای عادی شروع شود.
معمولا در اولین سوال از زندانی می پرسند که فکر می کنی به چه علت احضار یا بازداشت شده ای؟بهترین جواب کلمه نمی دانم است.غیر از این هر جواب دیگری بدهیم،آنها ممکن است از این جواب ما به عنوان سرنخ استفاده کرده واز آن بر علیه خودمان استفاده می کنند.یک اصل کلی این است که که کلیه پاسخها باید کوتاه بوده و در حد بله یا خیر باشد و از دادن پاسخهای مبسوط و مشروح خودداری شود مگر آنکه قصد داشته باشیم با داستان پردازی، بازجو را از مسیری که ممکن است به اطلاعاتی دست یابد،منحرف کنیم.
در بیشتر موارد سعی می کنند از دو بازجو استفاده کنند که یکی نقش آدم بد اخلاق و عصبانی و تندخو و “آدم بده” را بازی کند و دیگری نقش آدم خوش اخلاق و اهل معامله را و”آدم خوبه” را بازی کند.هر دو به یکسان خبیث و بدذات ههستند و به هیچ عنوان نباید فریب این سناریو را خورد.در بسیاری از موارد آنها اطلاعات بسیار کمی دارند و یا اصلا اطلاعی ندارند و به اصطلاح با برگ انداختن سعی در کسب اطلاعات از زندانی دارند و باید در این زمینه هوشیار باشیم و به سوالاتشان به آسانی و راحتی پاسخ دهیم و با طرح پرسشهای سنجیده از بازجو مطمئن شویم که منظورش چیست و اورا وادار کنیم تا توضیحات کامل بدهد و مثلا بگوییم که پرسشش را تکرار کند و یا اینکه متوجه منظور او نشده ایم و خواستار شرح بیشتر شویم.با همین روش ساده ممکن است که شما متوجه شوید که او چیزی نمی داند و صرفا برگ انداخته و بلوف زده است.
اصلا دلیلی ندارد که ما خود را خیلی مهم و با اطلاع و اهل مطالعه و باهوش و جزء اعضاء اصلی نشان دهیم بلکه برعکس تا می توانیم باید خود را بی اطلاع و به اصطلاح هالو معرفی کنیم تا بازجو دست از سر ما بردارد.نباید فراموش کنیم که هدف ما آنست که هر چه زودتر از دست این دژخیمان خود را خلاص کرده و دوباره به صف مبارزه برگردیم.
معمولا بازجو ادعا می کند که خیلی اطلاعات دارد و گویی فقط تایید صحت آنها را از ما می خواهد در حالیکه اگر اطلاعات موثق و مطمئن داشت نیازی به بازجویی و پرس و جو نبود.ممکن است ادعا شود که برای فلان امر،شاهد یا فیلم یا عکس یا مکالمه تلفنی شنود شده و ضبط شده دارند،دلیلی ندارد که بدون دیدن وشنیدن آنها،آن ادعا هاا را تایید کنیم و یا اعترافی بکنیم.چرا که هر اعترافی در دادگاه فرمایشی بر علیه شما استفاده می شود.تا زمانیکه اعتراف نکرده اید تا حد زیادی می تواند خیالتان راحت باشد.از بیان اسامی تا آنجا که می توانید خودداری کنید،آنها خیلی میل دارند تا لیستی از اسامی و مرتبطین با شما را در اختیار داشته باشند تا از طریق آنها بتوانند شما را زیر فشار قرار دهند.حتا اگر آنها اسمی را یادآوری کردند که شما می شناسید و یا اینکه از طرف او نقل قولی برعلیه شما کردند باز هم می توانید منکر شناختن او بشوید یا اینکه اگر خیلی به شما نزدیک است،فقط بر همان روابط دوستانه فامیلی و یا شغلی و معمولی تاکید کنید و وانمود کنید که از عقاید و طرز تفکرش بی اطلاع هستید.

بازجو انتظار دارد که شما به همه سوالاتش پاسخ بدهید و ممکن است حتا چندین روز دنبال اطلاعات خاصی باشد و پرسشهای متعدد و تکراری در این خصوص مطرح کند و جلسات بازجویی را تجدید و تمدید کند،ولی اگر شما مقاومت کنید،او هم خسته شده و به مرور از اصرار خود دست برخواهد داشت.او هم مانند هر انسان به زودی خسته می شود.باید توان بازجو را به تحلیل ببریم و او را مستهلک کنیم.حتا سوالات خصوصی در مورد محل تولدش و لهجه اش(اجازه نمی دهد چهره او را ببینید) و این قبیل بپرسید.فراموش نکنید که او تنها یک انسان معمولی است و بسیار از موارد را فراموش میکند و بسیاریشان هم از ضریب هوشی پایینی برخوردار هستند.آنها فقط یه عده اراذل و اوباش هستند و شما می توانید به راحتی آنها را فریب دهید.
می توانید به همه سوالاتشان جواب بدهید،البته نه لزوما راست و درست بلکه در ظاهر درست به نظر بیاید ولی باطنا دروغ باشد.حتا می توانیم با گفتن بخش کوچکی از حقیقت بخش بزرگ و اصلی آن را مخفی و نگفته نگه داریم.طوری وانمود کنید که پاسخش را به طور کامل داده اید و به این طریق در او احساس رضایت از پاسخ خود القا نمایید و به این طریق او از کنار موضوع عبور خواهد کرد.بعضی مواقع داستانسرایی و مشروح گویی و حاشیه پردازی هوشیارانه هم می تواند مفید بوده چرا که باعث اتلاف وقت و خستگی بازجو شده و عملا چیزی هم نصیبش نمی کند.
از تهدیدات بازجو در مورد تمدید قرار بازداشت و انفرادی،نترسید.چرا که آنها از قبل برنامه ریزی کرده اند و زمان بازداشت شما خیلی مرتبط با نوع جواب دادنتان ندارد.اگر آنها قصد داشته باشند که شما را چندین ماه در بازداشت نگه دارند،اینکار را به خاطر ملاحظات امنیتی انجام خواهند داد.پس بهتر است در حالیکه وانمود می کنید که از طولانی شدن زمان بازداشتتان نگران هستید،اجازه ندهید بازجو از این حربه برای کسب اطلاعات بر علیه شما استفاده کند.
در مدت بازجویی ممکن است مورد آزار جسمی و روانی قرار بگیرید.برخورد فیزیکی مانند هل دادن و تنه زدن و وارد کردن ضربه به سر و صورت و لگد زدن و غیره در حالیکه چشمهای شما با چشم بند بسته شده است،ویا به کار بردن الفاظ و جملات توهین آمیز و تحقیر کننده و رکیک،همه اینها برای در هم شکستن مقاومت زندانی است.مقاومت ما باعث خسته شدن آنها می شود.البته از آنها غیر از این برخورد هم نمی بایست انتظار داشت که مقتضای خوی حیوانی و وحشی آنان است.این تصور که آنها چیزی در حد یک حیوان پست و وحشی هستند،باعث می شود که قدرت مقاومت شما را در مقابل آزار و اذیتشان بیشتر کند و مصونیت شما را در مقابل ضربات روحی و جسمی افزایش دهد و آنها هم به زودی خسته می شوند و دوباره روال پرسش و پاسخ معمولی به جریان خواهد افتاد.
ممکن است شما را وادار به انجام حرکاتی نظیر نشستن و برخاستن و یا پرس سینه یا پا مرغی و کلاغ پر و از این قبیل کنند که باز هم مهم نیست،شما فکر کنید که دارید ورزش می کنید.البته می توانید نقش بازی کنید و وانمود کنید که خسته شده اید و این حرکات خیلی به شما فشار وارد می کند تا بدین وسیله خوی وحشیگری آنها ارضا شده و با احساس تشفی خاطر دست از اعمال فشار بر شما بردارند.
در طی دوره بازداشت غیر از بازجو با افراد دیگری برخورد می کنید که بیشتر به انجام خدماتی مانند رفت و روب و نظافت و بردن و اوردن شما به اتاق بازجویی و آوردن غذا اقدام می کنند.این افراد را به چهره می بینید.بهتر است با آنها رفتار دوستانه تری داشته باشید که به لحاظ بهداشت روانی ودر طی بازداشت انفرادی که شرایط سختی دارید میتواند کمک کننده باشد.برای ایجاد رابطه بهتر میتوانید از آنها بخواهید برای شما کارهایی مانند اوردن چای و آب و حتا روزنامه و مجله هرچند تاریخ قدیمی بیاورند تا خود را سرگرم کنید.
در اوقات بیکاری و استراحت درسلول می توان به ورزشهای نشسته و دوی درجا و سایر ورزشهای ممکن پرداخت که برای آرامش روانی و اعصاب بسیار مفید می باشد.یادآوری خاطرات خوش گذشته و امیدواری به آینده بهتر و روشنتر و گذشت زمان نا مساعد کنونی می تواند برای پیشگیری از افسردگی مفید باشد.ساخت وسایل سرگرمی ابتکاری و حل جدول و از این قبیل هم مفید هستند.به هر حال زندگی باید ادامه پیدا کند و نا امید نباید بود.
گاهی برای شکستن زندانی و یا حتا پرونده سازی برای او اقدام به پرس و جو در زمینه روابط شخصی و خصوصی از قبیل رابطه با جنس مخالف و نوشیدن الکل و شرکت در میهمانیهای مختلط و از این قبیل می کنند که متاسفانه در فرهنگ عقب افتاده بخشی از مردم جامعه باعث سو برداشت و هتک حرمت زندانی خواهد شد.در این زمینه ها به هیچ وجه نباید اعتراف و اقراری از طرف زندانی صورت پذیرد،چون به راحتی با استناد به این اقاریر پرونده سازی می کنند وعلاوه بر افشاء این اسرار در مطبوعات برای ترور شخصیت زندانی سیاسی با کمک قضات مزدور خود اقدام به صدور احکام سنگین قضایی می نمایند.برای گرفت چنین اقرارهایی از انواع فشارهای جسمی و روانی سو استفاده می کنند.حتا ممکن است ادعای داشتن فیلم و عکس و یا صدای ضبط شده یا پیامک تلفن همراه بکنند و یا حتا کسی یا کسانی را مجبور به ادای شهادت دروغ بر علیه زندانی نمایند.از آنجاییکه در همین قوانین جمهوری اسلامی در مورد این مسایل اقرار متهم شرط اساسی برای محکومیت او است،بنابر این به هیچ وجه زیر بار اقرار نباید رفت.
گاهی ممکن است برای اخذ اعتراف از زندانی از تهدید به تجاوز جنسی چه مستقیم و یا نقل موارد پیش آمده و شایعات مطرح در جامعه،استفاده کنند که در تمام زمینه ها باید مقاومت صورت بگیرد.در اکثر موارد از این حربه فقط برای ترساندن زندانی و به خصوص زندانیان زن استفاده می شود و نباید بیم و هراس از انجام احتمالی این عمل چنان باشد که باعث از کف رفتن هرگونه مقاومت و اختیاری شود.در موارد نادری این تهدیدات عملی شده است،بنابر این باید صبر و تحمل در برابر تهدید صورت بگیرد هر چند میتوان با وانمود کردن به ترس عملا بازجو را در این زمینه هم فریب داد.