چشم انداز فلسفۀ انسان مداری – قسمت پنجم و پایانی

چشم انداز فلسفۀ انسان مداری

نوشته ای از: فردریک اِدوُردز (Frederick Edwords)

چاپ مجدد بهمراه تغییرات و تصحیحات جزئی، با اخذ پروانه از نشریۀ The Humanist

ژانویه/ فوریه 1984

دفتر تولید سازمان خودرهاگران

برگردان به فارسی: داریوش افشار

********************************

نقطه نظرات کنونی ما در قبال سیاستهای اجتماعی

1-     ما انسان مدارها، از آنجائیکه خود را متعهّد به آزادی در امر تحقیق و پژوهش میدانیم، و نظامهای اجتماعیی را که آزادی را ترویج میکنند ارزشمند می انگاریم  ، خواهان فراهم آوردن و برقراری منتها درجۀ استقلال برای افراد جامعه هستیم. در این زمینه، ما پشتیبان برخورداربودن از حقوق و آزادی هائی از قبیل آزادی مذهب، جدائی امورات مذهبی وعقیدتی از امورات دولتی، آزادی بیان و رسانه ها، آزادی نهادها (که شامل آزادی انتخاب جنسیّت، داشتن حق ازدواج و طلاق، و داشتن حق تشکیل خانواده خارج از محدودۀ ازدواج میباشد)، داشتن حق پیشگیری از بارداری و سقط جنین و دارا بودن حق داوطلبانۀ آسان میری هستیم.

2-      ما انسان مدارها، با درک این موضوع که شیوۀ زندگی انسانها اجتماعی است، نیاز مبرمی را به سازماندهی مؤسسات اجتماعی مؤثر، بمنظور حمایت از منافع و یا پیشبرد خواسته های انسانها میبینیم. ما از قوانینی که از بیگناهان حمایت قاطع کند و با مجرمان بشیوه ای مؤثر و عادلانه برخورد کند حمایت میکنیم. ما طرفدار آنگونه قوانینی هستیم که بقای افراد نیازمند را، بهر دلیلی که این نیازمندی بوجود آمده باشد، تضمین کند و راهکارهای عملی را برای حل اینگونه مشکلات اجتماعی ارائه و به اجرا دربیاورد. ما خواهان آنگونه سیستم مجازاتی قضائی هستیم که هم دارای کفایت و از کارائی لازم برخوردار بوده و هم عادلانه باشد. این بدین معنی است که حق و حقوق هردو، مجرم و قربانی، بطور کامل رعایت شوند و زیر پا گذاشته نشوند. تا آنجائیکه به مجازات قضائی مربوط میشود، میبایستی هم عوامل بازدارنده و هم برنامه های هدفمند خودسازندگی بکار گرفته شوند. باوجود این، بعقیدۀ ما، تمامی موارد خلافکاری ویا موارد مورد مشاجره بین افراد , لزومأ نیاز به رجوع به دادگاههای قضائی و قانونی را ندارد. در برخی موارد، که این خود مورد حمایت ما است، حضور یک واسطۀ اجتماعی که بتواند راه حل عادلانه ای را که موافقت هردو طرف درگیر را بدنبال داشته باشد کارسازتر و موفقیّت آمیزتر است.

3-      ما انسان مدارها، نیروی مشارکت انسانها در گرفتن تصمیمات در تمامی سطوح اجتماعی را مدّنظر داریم. بنظر ما، برای اینکه تصمیم گیریهای اجتماعی با مشارکت بیشترین افراد و بگونه ای غیرمتمرکز انجام پذیرند، نیاز به توسعۀ یک دمکراسی مشارکت جویانه و نقش آفرینی وسیع مردمی در حیطه های گوناگون مانند امور خانواده، مدارس، محلّ کار، نهادها و انجمنها، و حتّی نهادهای دولتی دارد. در این زمینه ها، جای هیچگونه تبعیضی براساس نژاد و یا قومیّت، ملیّت، رنگ پوست، جنسیّت، تمایلات جنسی، سن، باورهای سیاسی، اعتقادات مذهبی ویا نقطه نظرات فلسفی وجود ندارد. بعلاوه، ما خواهان ترویج و برقراری شرایطی هستیم که بر مبنای آن فرصتهای برابر و مساوی در زمینه های اقتصادی و آموزش و پرورش همگانی از درجۀ ابتدائی تا مدارج پیشرفتۀ دانشگاهی مهیّا باشد.

4-      ما انسان مدارها، این امر مهم را درک میکنیم که تمامی انسانها، نیازهای مشترکی را در یک محیط زیست مشترک برروی کرۀ زمین دارند. مسیر پیشرفت کنونی بشریّت بسوی جهانی شدن که خود منجر به جهانی شدن هرچه بیشتر آگاهی و هوشیاری انسانها میشود، مورد تأیید و پشتیبانی ما قرار دارد. ما اعتقاد داریم که طرح و اجرای برنامه های مؤثر حفاظت از محیط زیست نیاز به همکاری و اشتراک فکری بین المللی دارند. ما میدانیم که سمت گیری بسوی کاهش و در نهایت، ازمیان برداشتن ابزار مخرب تسلیحاتی، میتواند مانع وقوع جنگهای خانمانسوز از نوع حرارتی-هسته ای و یا میکربی باشد. رسیدن به یکچنین هدفی تنها میتواند از طریق رایزنی های بین المللی مؤثر واقع شود.

ما طرح و اجرای یک برنامۀ آموزشی جهانی بمنظور کنترل جمعیّت در سطح جهان را برای حفاظت از رفاه انسانها لازم میدانیم.

با در نظرداشتن اهمیّت و ارزش ارتباطات و تبادل اطلاعات، ما خواهان گسترش هر چه بیشتر این نوع فناوری ها در سطح جهان برای دستیابی هرچه بیشتر انسانها به آگاهی های سیاسی، اجتماعی، عقیدتی، نظری، علمی، تکنولوژیکی، فرهنگی و هنری هستیم.

5-      ما انسان مدارها، برای نوآوری، خلاقیّت و خرد انسانها ارزش بسزائی قائل هستیم؛ چراکه در طول تاریخ همواره شاهد دستاوردها و سودمندی علم و فناوری های بدست آمده توسط انسانها بوده ایم. ما مصرانه تلاش میکنیم تا سهم بسزائی در بدست آوردن و توسعۀ فنون علمی جدیدی که تمامی پیرامون مارا احاطه کرده است داشته باشیم. ما همواره مشوّق توسعه و رشد فناوریهای سودمند از قبیل پروژه های حفاظت و ترمیمهای محیط زیستی، انرژی و سوخت تجدید پذیر، فناوریهای رایانه ای، و تحولات در ارتباطات و اطلاع رسانی های جمعی هستیم. این یک امر پذیرفته شده است که هرگونه تلاشی در راستای نفی و یا ایجاد هرگونه خللی در مسیر توسعه، ویا دستیابی به اینگونه فناوریها بی ثمر خواهد بود. کسانیکه با دید منفی به بهره مند بودن از اینگونه فناوریها نگاه میکنند، فقط شاهد بازمانده بودن خود از دستاوردهای اینگونه تلاشها خواهند بود و گوی سبقت را بدست آنانیکه مجدانه در این راه قدم برمیدارند خواهند سپرد. ما با حمایت معنوی و شرکت فعالانه در توسعۀ اینگونه پیشرفتهای بشری، پشتیبانی قاطع خودرا از اینگونه کنشها در هر زمانیکه به جهان عرضه میشوند اعلام میکنیم.

6-      ما انسان مدارها، حیات و تاریخ بشریّت را بمثابه یک سرگذشت عظیم در طول تاریخ مینگریم. ما همواره بدنبال اکتشافهای تازه، پیدا کردن پاسخ برای مجهولات، راههای تازه برای شکوفا کردن و بیان هنرهای نهفته در انسانها، راهکارهای جدید برای مشکلات قدیمی و بدست آوردن تجارب جدید مربوط به پدیده های کشف ناشده ای که زندگی مارا احاطه میکنند هستیم. کنجکاوی بشرّیت در بدست آوردن پاسخ برای پدیده های کشف نشده، نیروی محرکۀ دستیابی به اینگونه پدیده ها است و شرکت ما در اینگونه جستجوها و کنشها، زندگی را از یکسو هدفمند، و از سوی دیگر، بهره بردن از دستاوردهایمان را امکان پذیر میکند. اهداف ما انسانها بمثابه بخشی از موجودات زنده برروی کرۀ زمین پایان ناپذیرند و بهمین دلیل هم زندگی ما هیچگاه خالی از داشتن هدف و منظور نخواهد بود.

نتیجه گیری

شیوۀ نگرش انسان مدارها به زندگی، از منظر انسانی سرچشمه میگیرد و در این راستا با درک جهان بهمانگونه که وجود دارد و از یک دیدگاه انسانی که هدف آن برآورده کردن نیازهای انسانی است، آغاز میشود. اینگونه نگرش در مورد جهان، لزومأ راه به نتیجه گیریهای آزمون شده و تجربی در مورد داده های بدست آمده میبرد که قالب اتخاذ سیاستهای اجتماعی مربوطه را شکل بندی میکند. از آنجائیکه دانش بشری همواره مشمول به روز شدن است، و موقعیّتها و شرایط، دائمأ در حال تغییر هستند، گزینه های پیش روی بشری هم میبایستی بموازات اینگونه تغییرات مورد بازنگری قرار بگیرند.

نقطه نظرات کنونی ما در قبال مبحث سیاستهای اجتماعی، بیشترین رایزنی ها را درمیان انسان مدارها میطلبد تا بر سر آن به توافق دست پیدا کنند. در نتیجه، توافق بر روی اصول پایه ای در میان بیشتر انسان مدارها ساده تر از توافق در مورد باورهائی است که میبایستی از طریق آزمون و اثبات، و بعنوان معلومات تجربی و نسبی، درستی و صحت آنها تأیید شده باشند و از طرف دیگر، توافق بر سر این هردو مقوله باز هم ساده تر از توافق برروی سیاستهای اجتماعی، از دیدگاه انسان مداری است.

من امیدوارم تا با توضیحات بیشتر در مورد دیدگاه هایمان در رابطه با سیاستهای اجتماعی، کمکی به رفع ابهامات موجود در مورد انسان مداری کرده باشم.

پایان.