سیاسی

اگر رفع خطر داعش توسط آمریکا سبب شود که نیروهای سیاسی عراق به وحدت رسیده و سیطره سیاسی-نظامی آمریکا را بپذیرند، این برای واشنگتن پیروزی بزرگی خواهد بود. یعنی آن چه را که ایالات متحده با هشت سال جنگ پرهزینه و پرتلفات درعراق اشغال شده به دست نیاورد، می‌تواند با یک عملیات کوتاه مدت و شاید کم هزینه علیه داعش به دست آورد. علاوه بر آن ممکن است که از طریق رفع خطر داعش، واشنگتن بتواند ایران را به پای امضای توافقنامه نهایی برای پرونده اتمی خویش بکشاند و از این طریق پیروزی بزرگ دیگری را برای استراتژی راهبردی پیشنهادی اوباما در منطقه خاورمیانه به ثبت برساند. هم چنین این امر می‌تواند دوباره دولت ترکیه را با رئیس جمهور جدید آن، رجب طیب اردوغان، به عنوان یک متحد منطقه‌ای آمریکا به حلقه کشورهای دوست واشنگتن بازگرداند.

آن چه مهم است این که رقابت‌های سختی میان ایران و کشورهای عرب منطقه در جریان است. به ویژه میان تهران و ریاض. اسرائیل بر آنست که از این رقابت‌ها که در عراق و سوریه به دشمنی آشکار تبدیل شده است حداکثر بهره‌برداری را بکند و با همسو کردن عربستان سعودی با اهداف خود، کشورهای دیگر عربی را نیز در یک جبهه متحد و در مسیر منافع استراتژیک خویش به صف کند. آن چه سبب امیدواری اسرائیل به همراهی عربستان سعودی با او می‌شود، دشمنی شدید ریاض با ایده نزدیکی تهران و واشنگتن است. [۶] این امر می‌تواند عربستان را به فکر اندازد که شاید قرار گرفتن در یک جبهه متحد با اسرائیل به او اجازه دهد که هم تهران را به زمین بزنند و هم این که آمریکا نخواهد سیاست نامطلوبی را به ریاض دیکته کند.

از آن جا که مردم فلسطین قادر به دفاع از جان و آرمان‌های خود در مقابل ماشین سهمگین نظامی و بیرحم اسرائیل نیستند، این با مردم اسرائیل و نیروهای دمکراتیک وصلح‌طلب آن است که اجازه ندهند اقلیت حاکم کنونی برای منافعی مانند میدان‌های گازی و سود حاصل از آن، صلح و آرامش را برای دهه‌ها از این کشور ومنطقه برباید و شرایط را به سوی موقعیتی خطرناک بکشاند که در آن خشم و نفرت و خشونت حرف آخر را خواهد زد.

جان کلام این که عدم دخالت آمریکا در شرایط فعلی عراق بیش از آن چه حاصل پشت کردن به یک ارزش اخلاقی باشد، محصول یک محاسبه عقلانی و مبتنی بر واقع‌گرایی سیاسی است و بس.

اگر خطی که خامنه‌ای در سخنرانی اخیر خود ترسیم کرد خط نهایی نظام در مذاکرات اتمی باشد، باید انتظار شکست مذاکرات یا اطاله موقت و بیهوده آن را داشت. به دنبال این واقعیت نیز می‌توان دورنمای تشدید تحریم‌ها، محاصره اقتصادی ایران، حمله نظامی به تاسیسات اتمی کشور و پس از آن نیز جنگ و قحطی و شورش‌ها را از حالا دید. این فرضیه در هفته‌ها و در صورت تمدید مذاکرات، در ماه‌های آینده، مورد راست‌‌آزمایی قرار خواهد گرفت.

اگر آمریکا بتواند ایران را از حیث اتمی خنثی و آن را به متحد منطقه‌ای خود بدل سازد، بی شک دوران نوینی از هژمونی واشنگتن بر خاورمیانه آغاز خواهد شد که در آن، آمریکا قدرت خود را نه از آتش موشک‌ها و ناوهای خود، که از دیپلماسی و مذاکره بیرون می‌کشد.
دورانی که شاید بتوان از آن به عنوان «هژمونی از طریق جانشین» نام برد. یعنی تکیه کردن بر ژاندارم‌های منطقه‌ای که زیر رهبری آمریکا عمل می‌کنند. این چشم‌اندازی است که آمریکا به عنوان «هویج» در مذاکرات مخفی عمان با نمایندگان ایران در میان گذاشته است.